Quản lý chi tiêu là quá trình sử dụng tiền bạc một cách thông minh và hiệu quả, giúp đạt được những mục tiêu tài chính trong tương lai.
Hiện nay có rất nhiều người đang đối mặt với khó khăn trong việc quản lý chi tiêu cá nhân. Làm sao không tiêu quá nhiều so với mức thu nhập kiếm được? Làm thế nào để hợp lý hóa các khoản chi tiêu mà vẫn có tiền tiết kiệm? Để giải đáp những câu hỏi đó, CIC sẽ chia sẻ với bạn các cách quản lý chi tiêu cá nhân hiệu quả trong bài viết dưới đây.
Quản lý chi tiêu là gì?
Quản lý chi tiêu là quá trình giám sát, theo dõi và kiểm soát tổng số tiền bạn chi tiêu ra trong một khoảng thời gian nhất định, thường là tuần/tháng/quý… Quản lý chi tiêu đúng cách rất quan trọng bởi nó ảnh hưởng trực tiếp đến chi phí hằng ngày của bạn, thu nhập và kế hoạch tài chính dài hạn.
Một số việc bạn sẽ thực hiện bao gồm:
- Lập dự toán chi tiêu hằng tuần/tháng cho từng khoản như nhà ở, điện nước, đồ ăn…
- Theo dõi thực tế chi của từng khoản để so sánh với dự toán.
- Điều chỉnh chi tiêu nếu thấy phát sinh khoản nào bất ngờ.
- Tiết kiệm chi phí ở những khoản có thể.
- Đầu tư khoản tiền nhàn rỗi.
Quản lý chi tiêu giúp bạn tối ưu hóa ngân sách và tránh tình trạng tiêu xài không kiểm soát. Đồng thời, đây là bước quan trọng để đạt được tự do tài chính.
Kỹ năng cần thiết
Để quản lý tốt nguồn tiền của mình thì bạn cần rèn luyện một số kỹ năng như:
- Lập kế hoạch ngân sách chi tiết.
- Theo dõi chi tiêu hằng ngày/hằng tuần.
- Kiểm soát cảm xúc trước các khoản chi không cần thiết.
- Ra quyết định chi tiêu linh hoạt, hợp lý.
- Đàm phán, thương lượng giá cả để tiết kiệm chi phí.
- Tích lũy kiến thức về đầu tư và quản lý rủi ro.
Những kỹ năng này đòi hỏi thời gian và sự rèn luyện thường xuyên, tuy nhiên bạn cũng có thể tham gia các khóa học về quản lý tài chính cá nhân hoặc đầu tư tài chính để nâng cao kiến thức tài chính cơ bản.
» Tham khảo thêm: Bộ 7 khóa học đầu tư 4.0 tốt nhất hiện nay.
Ai nên quản lý chi tiêu?
Đây là kỹ năng bổ ích mà bất kỳ ai cũng nên học tập và áp dụng. Bất kể bạn là sinh viên, làm công ăn lương hay kinh doanh, điều quan trọng là phải biết cân bằng chi thu và chi tiêu hợp lý.
Việc quản lý tài chính sẽ giúp bạn kiểm soát được dòng tiền, loại bỏ những khoản chi không cần thiết để tiết kiệm cho tương lai. Do đó, dù ở độ tuổi nào, mọi người đều nên bắt đầu quản lý chi tiêu để tối ưu hóa tài chính cá nhân.
Vì sao bạn nên biết quản lý chi tiêu càng sớm càng tốt?
Quản lý chi tiêu là một kỹ năng cần thiết cho mọi người, đặc biệt là trong thời đại ngày nay. Khi có quá nhiều sự cám dỗ và áp lực về tiền bạc, việc quản lý chi tiêu tốt sẽ giúp bạn:
- Kiểm soát được nguồn thu nhập và chi phí, tránh tiêu dùng vô tội vạ và rơi vào nợ nần.
- Có thể tích lũy được tiền tiết kiệm, đầu tư và dự phòng cho tương lai.
- Thực hiện được các mục tiêu và kế hoạch tài chính như mua nhà, xe, du lịch, học tập, nghỉ hưu,…
- Giảm bớt những lo lắng và căng thẳng về tiền bạc, sống thoải mái và hạnh phúc hơn.
Thực tế, quản lý chi tiêu không khó nhưng là một quá trình diễn ra liên tục. Bạn cần thường xuyên theo dõi, đánh giá và điều chỉnh để phù hợp với hoàn cảnh và mục tiêu cá nhân.
Nguyên tắc cơ bản của các phương pháp quản lý chi tiêu
Dù lựa chọn phương pháp nào để quản lý tài chính cá nhân thì vẫn có một số nguyên tắc cơ bản bạn cần nắm, bao gồm:
- Lập ngân sách: Tạo ra một ngân sách hằng tháng, xác định các khoản thu nhập và chi tiêu dự kiến. Điều này giúp bạn biết chính xác bạn sẽ chi tiêu như thế nào và tránh việc tiêu dùng quá mức.
- Giám sát và ghi chép: Theo dõi các khoản chi tiêu hằng ngày và ghi chép lại giúp bạn quan sát thói quen chi tiêu của mình và tìm cách cải thiện.
- Tiết kiệm: Đặt mục tiêu và duy trì một phần thu nhập mỗi tháng để tiết kiệm. Quỹ tiết kiệm này sẽ giúp nguồn tài chính của bạn dồi dào hơn trong tương lai
- Tìm kiếm kiến thức tài chính: Tìm hiểu về các khía cạnh tài chính như đầu tư, tiền lãi, thuế và bảo hiểm giúp bạn hiểu rõ hơn về cách thức hoạt động của hệ thống tài chính. Từ đó, bạn có thể đưa ra các quyết định thông minh về chi tiêu và đầu tư.
- Điều chỉnh và cải thiện: Sẵn sàng điều chỉnh và cải thiện phương pháp quản lý chi tiêu khi cần thiết để đạt được mục tiêu tài chính của mình.
Gợi ý một số phương pháp quản lý chi tiêu cá nhân hiệu quả nhất
Tiết kiệm trước – chi trả sau (Pay yourself first)
Thông thường, bạn sẽ chi tiêu trước và tiết kiệm sau. Tuy nhiên, nếu để ý kỹ, bạn sẽ nhận thấy khoản tiết kiệm này đôi khi bị bỏ qua, hoặc có những tháng bạn không tiết kiệm được đồng nào do chi tiêu quá mức. Chính vì thế, việc phải dành ít nhất 10% thu nhập vào tài khoản tiết kiệm sẽ giúp bạn ngăn chặn tình trạng này.
Điều này được gọi là trả tiền cho chính mình trước (pay yourself first). Bạn có thể thoải mái tiêu số tiền còn lại vì đã tiết kiệm được một khoản tiền trong túi. Đây là một phương pháp quản lý chi tiêu khá đơn giản bởi ngay cả khi bạn không quan tâm đến việc quản lý tiền bạc thì vẫn có thể làm được.
Quy tắc 5 chiếc lọ của người Do Thái
Quy tắc 5 chiếc lọ là một phương pháp quản lý tài chính cá nhân của người Do Thái, dựa trên việc phân bổ thu nhập vào 5 mục đích khác nhau: hào phóng, từ thiện, tiết kiệm, đầu tư và chi tiêu. Mỗi mục đích sẽ chiếm một tỷ lệ nhất định so với tổng thu nhập, bao gồm: 10% hào phóng, 10% từ thiện, 10% tiết kiệm, 20% đầu tư và 50% thu nhập sẽ dành cho việc chi tiêu.
Quy tắc này giúp người Do Thái rèn luyện đức tính hào phóng, biết giúp đỡ người khó khăn, tích lũy được tiền dự phòng, đầu tư hiệu quả và đóng góp cho xã hội. Họ đã được giáo dục theo phương pháp này ngay từ nhỏ để phát triển kỹ năng quản lý chi tiêu và tư duy về tiền bạc của mình.
Quy tắc quản lý chi tiêu theo tỉ lệ 50/30/20
Quy tắc 50/30/20 giúp bạn làm rõ hơn các khoản chi tiêu nhờ việc lập ngân sách. Bạn sẽ chia tổng thu nhập của mình thành 3 phần theo tỷ lệ sau:
- 50% chi tiêu cho các nhu cầu thiết yếu, có thể là tiền thuê nhà, thực phẩm, đi lại,…
- 30% chi tiêu cho các sở thích như du lịch, mua sắm, giải trí,…
- 20% được dành để tiết kiệm và chi trả các khoản nợ.
» Quy tắc 50/30/20 là một phương pháp phổ biến dành cho người mới bắt đầu học cách quản lý chi tiêu vì nó dễ ghi nhớ và có thể áp dụng ngay. Tuy nhiên, giống như phương pháp Pay yourself first, nguồn tiền sẽ không tăng lên theo thời gian mà chỉ đủ để bảo vệ bạn trong những trường hợp khẩn cấp.
Quản lý tiền bạc bằng quy tắc 6 chiếc lọ
Thay vì chia thu nhập thành 5 phần để tương ứng với quy tắc 5 chiếc lọ của người Do Thái, bạn sẽ chia chúng thành 6 phần, cụ thể như sau:
- Lọ 1 (55%): Các nhu cầu thiết yếu (tiền sinh hoạt, chi trả các hóa đơn,…).
- Lọ 2 (10%): Tiết kiệm dài hạn (mua nhà, xe, kinh doanh,…).
- Lọ 3 (10%): Giáo dục (các khóa học kỹ năng, hội thảo,…).
- Lọ 4 (10%): Sở thích cá nhân (cà phê, du lịch,…).
- Lọ 5 (10%): Đầu tư tài chính (bất động sản, chứng khoán, Crypto,…).
- Lọ 6 (5%): Từ thiện giúp đỡ mọi người.
Quy tắc 6 chiếc lọ nhấn mạnh việc cân bằng các khía cạnh khác nhau của đời sống, từ việc đảm bảo ổn định tài chính cho tương lai đến tận hưởng cuộc sống.
Phương pháp quản lý chi tiêu 10/20/70
Quy tắc 10/20/70 sẽ ưu tiên trích 10% thu nhập bỏ vào quỹ khẩn cấp trước rồi mới đến các mục khác. Phương pháp này cũng cho phép bạn chi tiêu thoải mái hơn với 70% thu nhập dành cho các nhu cầu thiết yếu và mong muốn cá nhân. 20% còn lại dùng để đầu tư cho việc phát triển bản thân như học tập hay tạo dựng mối quan hệ xã hội.
Phương pháp tiết kiệm tiền bằng phong bì
Tiết kiệm tiền bằng phong bì là chia thu nhập của bạn và đặt nó vào các phong bì riêng cho các mục đích khác nhau. Sau đó, bạn chỉ được phép tiêu tiền trong giới hạn của mỗi phong bì.
Phương pháp quản lý chi tiêu này gần đây đã trở nên phổ biến trên các nền tảng mạng xã hội. Bạn chỉ cần chuẩn bị tiền mặt và phong bì, sau đó làm theo các bước dưới đây:
- Lập danh sách các khoản chi tiêu hằng tháng và viết chúng vào mỗi phong bì.
- Rút tiền và bỏ vào phong bì theo các ghi chú.
- Chi tiêu số tiền mà bạn đã bỏ vào phong bì. Đừng lấy tiền từ phong bì khác bỏ vào phong bì đã hết tiền.
Đây là phương pháp giúp mài giũa sự kiên nhẫn của bạn và sẽ mang lại hiệu quả cao nếu bạn siêng năng thực hiện nó.
Quản lý chi tiêu bằng sổ tay Kakeibo của người Nhật
Người Nhật sử dụng phương pháp Kakeibo như một cách quản lý tài chính truyền thống. Với phương pháp này, bạn sẽ ghi chép chi tiết các hoạt động thu chi của mình vào một quyển sổ tay. Mỗi ngày hoặc mỗi tuần, bạn sẽ thực hiện việc đánh giá lại các khoản chi tiêu và xác định mục tiêu tiết kiệm cho tháng tiếp theo.
Thu nhập sẽ được chia thành 4 mục chính, bao gồm: nhu cầu thiết yếu, sở thích, nhu cầu không cần thiết và các khoản phát sinh. Khi phân loại chi tiêu một cách rõ ràng, bạn sẽ dễ dàng quan sát những mục nào đang chiếm phần trăm lớn trong ngân sách để điều chỉnh.
Phương pháp Kakeibo không chỉ giúp người dùng quản lý chi tiêu một cách hiệu quả mà còn kích thích ý thức tiết kiệm và sự quan tâm đến việc sử dụng tiền một cách thông minh.
Quy tắc quản lý chi tiêu 9-1 của người Do Thái
Hiểu một cách đơn giản, quy tắc 9-1 là khi bạn sử dụng không quá 90% tổng thu nhập và dành 10% còn lại để tiết kiệm. Phần 90% thu nhập sẽ dùng cho các khoản phí sinh hoạt hằng ngày như chi phí nhà cửa, đi lại, sinh hoạt gia đình, giải trí,…
Quy tắc 9-1 của người Do thái thể hiện tinh thần tiết kiệm và quản lý chi tiêu cẩn thận. Nó nhấn mạnh việc không tiêu xài quá khả năng của mình và tạo ra một cơ hội để xây dựng nền tảng và sự ổn định tài chính trong tương lai.
Giới thiệu 5 ứng dụng hỗ trợ quản lý chi tiêu hiệu quả
Nếu bạn chưa tìm được cách quản lý tài chính cá nhân phù hợp thì hãy thử sử dụng những ứng dụng dưới đây để đơn giản hóa quá trình này.
Ví điện tử quốc dân MoMo
Theo thống kê vào đầu năm 2023, ví MoMo có khoảng 31 triệu người dùng, là ví điện tử phổ biến và được dùng nhiều nhất tại Việt Nam. Ví hỗ trợ thanh toán hóa đơn, chuyển khoản nhanh, nạp thẻ điện thoại, mua vé xem phim… Chiếc ví đa năng này cũng lưu lại thông tin chi tiêu để bạn dễ dàng theo dõi và điều chỉnh.
Money Lover
Với giao diện thân thiện và dễ sử dụng, ứng dụng điện thoại Money Lover giúp đơn giản hóa việc quản lý chi tiêu cá nhân. Bạn có thể dễ dàng ghi chép các khoản thu chi theo từng ngày, từng tháng thông qua các mục chi tiêu được cài đặt sẵn hoặc tùy chỉnh theo nhu cầu. Tính năng lập ngân sách và quản lý chi tiêu theo ngân sách giúp người dùng nắm bắt rõ hơn dòng tiền của mình, tránh tình trạng tiêu xài không kiểm soát.
Sổ thu chi MISA
Ứng dụng hỗ trợ quản lý chi tiêu một cách hiệu quả thông qua việc ghi chép các khoản thu chi theo ngày, tháng cũng như tổng hợp báo cáo chi phí theo kỳ. Đồng thời, ứng dụng còn hỗ trợ người dùng quản lý nguồn tiền ở các tài khoản khác nhau giúp việc tiết kiệm và đầu tư được tối ưu hóa. Sổ thu chi MISA hỗ trợ cả hệ điều hành Android hoặc iOS.
Ứng dụng Timo
Timo hỗ trợ quản lý chi tiêu hiệu quả thông qua các tính năng như:
- Hũ Chi Tiêu giúp người dùng phân chia ngân sách.
- Báo cáo phân tích thu chi tổng hợp chi tiêu theo từng nhóm. Tính năng này còn gắn thẻ cho mỗi giao dịch giúp báo cáo được xây dựng chính xác hơn để người dùng có thể điều chỉnh kịp thời.
- Mục tiêu cá nhân hỗ trợ người dùng đạt được các mục tiêu tiết kiệm đã đề ra.
Ứng dụng Excel
Là một lựa chọn truyền thống hơn nhưng không vì vậy mà Excel kém hiệu quả. Bạn chỉ cần thiết lập bảng nhập liệu với các cột như ngày tháng, mục đích chi tiêu, số tiền cần thanh toán cho từng khoản. Mỗi khi có giao dịch, bạn nhập thông tin vào bảng. Excel sẽ tự động tính toán, phân tích và báo cáo tổng hợp chi tiêu theo thời gian thực, giúp bạn dễ dàng quản lý và điều chỉnh kế hoạch chi tiêu phù hợp.
Những lưu ý khi quản lý chi tiêu cá nhân
Có rất nhiều yếu tố khiến bạn dễ vi phạm các quy tắc quản lý tài chính, chẳng hạn như nợ xấu, mua sắm liên tục, họp mặt bạn bè thường xuyên,… Bạn nên ghi nhớ những điều sau để hạn chế phá vỡ quy tắc:
- Luôn chi tiêu ít hơn thu nhập để có thể tiết kiệm và đầu tư cho tương lai.
- Cố gắng cắt giảm những khoản không cần thiết.
- Hạn chế lạm dụng thẻ tín dụng để tránh nợ quá nhiều.
- Đa dạng nguồn thu nhập và đầu tư một cách có kiểm soát, giúp tăng khả năng sinh lời và giảm rủi ro.
» Xem thêm: Cách chi tiêu hiệu quả với mức lương 7 triệu/tháng.
Đầu tư – Đích đến cao nhất của quản lý chi tiêu
Nếu chỉ theo dõi dòng tiền vào ra và chi tiêu tiết kiệm thì bạn sẽ không gặp khó khăn về tài chính, nhưng chưa thể quá dư dả. Tốc độ tiết kiệm của bạn sẽ không nhanh bằng tốc độ lạm phát. Vì vậy, bạn nên đưa số tiền tiết kiệm được vào các kênh đầu tư sinh lời như chứng khoán, bất động sản, Crypto… để tận dụng cơ hội tích lũy tài sản, làm giàu trong tương lai.
Cách quản lý tài chính hiệu quả nhất là đầu tư, giúp giá trị tiền bạc được bảo toàn và tăng lên qua thời gian thay vì tiêu xài phung phí hoặc mất giá do lạm phát. Đó là điểm đến cuối cùng của quá trình quản lý chi tiêu khoa học.
» Bạn có thể tham khảo giải pháp đầu tư Crypto tối ưu cho người bận rộn của CIC. CIC cung cấp toàn bộ kiến thức, thông tin, công cụ độc quyền và cả “kèo” chất lượng để ngay cả người mới và không biết đọc chart vẫn có thể áp dụng. Tham khảo chi tiết về dịch vụ và đăng ký ngay: Lộ trình và quyền lợi CIC.
Lời kết
Qua bài viết trên, CIC đã gợi ý các phương pháp và nguyên tắc quản lý tài chính cá nhân hiệu quả. Tuy nhiên, sẽ không có phương pháp quản lý chi tiêu hoàn hảo nào tồn tại. Điều quan trọng là bạn phải bám sát các mục tiêu bạn đặt ra cho mình và cố gắng đạt được chúng. Bên cạnh áp dụng các cách quản lý tài chính cá nhân thì bạn cũng nên học thêm về đầu tư để tiền đẻ ra tiền.
CIC
Tài liệu tham khảo:
- What Is Personal Finance, and Why Is It Important?
https://www.investopedia.com/terms/p/personalfinance.asp
Bài viết liên quan:
