Cách quản lý tài chính cá nhân cho người đi làm

Các cách quản lý tài chính cá nhân được tôi chia sẻ không chỉ có thể áp dụng với người đi làm mà còn hiệu quả với bất kỳ ai.

Rời khỏi giảng đường và tham gia vào làn sóng lao động là một trải nghiệm khác biệt và mới mẻ. Đây là lúc bạn phải cố gắng hết sức để tìm được một công việc thích hợp để nuôi sống chính mình, đồng thời thực hiện nhiều mục tiêu khác trong cuộc sống. Kiếm tiền đã khó nhưng giữ và chi tiêu thế nào lại là một vấn đề nan giải không kém. Trong bài viết này, tôi sẽ đề cập đến cách quản lý tài chính cá nhân dành riêng cho người đi làm.  

Cách quản lý tài chính cá nhân ảnh hưởng đến bạn

Người đi làm đương nhiên sẽ có nhu cầu chi tiêu, mua sắm khác hẳn với một bạn sinh viên. Các mối quan hệ của họ rộng hơn, những dịp như cưới hỏi tiệc tùng đương nhiên cũng sẽ nhiều hơn. Họ cũng buộc phải chăm chút hơn cho vẻ ngoài để tạo nên hình ảnh chuyên nghiệp tại công sở. 

Quản lý tài chính cá nhân là một kỹ năng rất cần thiết cho mọi người, kể cả người đi làm. Ở góc độ người đi làm thì nó sẽ giúp bạn:

• Cách quản lý tài chính cá nhân đúng đắn giúp bạn kiểm soát và sắp xếp hợp lý thu nhập và chi tiêu. Bằng việc theo dõi và quản lý chi tiêu theo ngày/tuần/tháng, bạn sẽ biết rõ về tình hình tài chính của mình, từ đó đưa ra các quyết định thông minh về tiền bạc (hạn chế uống trà sữa chẳng hạn).
• Hoàn thành mục tiêu tài chính cá nhân. Dù là đầu tư, trả nợ, mua nhà hay mua xe thì tất cả đều bắt đầu từ việc quản lý tài chính hiệu quả. 
• Đừng chỉ dừng lại ở việc đi làm và nhận lương, hãy đa dạng nguồn thu nhập của mình thông qua hoạt động tiết kiệm và đầu tư. Quản lý tài chính cá nhân giúp bạn xác định các khoản tiết kiệm và đầu tư phù hợp.
• Đề phòng và giảm thiểu rủi ro tài chính. Tôi tin rằng ở thời điểm hiện tại, mọi người đều nhận ra tầm quan trọng của quỹ dự phòng để đối phó với các tình huống khẩn cấp.
• Đảm bảo tương lai ổn định và bền vững cho chính bạn và cả người thân.

Bí quyết quản lý tài chính cá nhân cho người đi làm

Bước 1: Đánh giá tình hình tài chính

Phân tích thu nhập và chi tiêu hằng tháng

Trước tiên, hãy bắt đầu từ việc xem xét liệu thu nhập và chi tiêu của bạn đã khoa học chưa. Vì mỗi người sẽ có mức lương và nhu cầu sống khác nhau nên tôi không thể đưa ra một quy chuẩn hay lời khuyên chung cho bạn được. Bạn có thể tham khảo một số quy tắc như 6 chiếc lọ hay 50/30/20 để phân bổ lương hợp lý. 

Hoặc đơn giản hơn, bạn cần liệt kê chi tiết tất cả các khoản cần chi tiêu. Hãy đảm bảo không có khoản chi nào chiếm quá nhiều tiền lương. Ví dụ: nếu thu nhập là 10 triệu nhưng tốn hết 4 triệu (hay 40%) cho tiền thuê nhà thì bạn nên xem xét thuê nơi rẻ hơn hay tìm người ở cùng. Sau đó, hãy điều chỉnh các khoản chi nếu chúng đang quá cao.

Trong trường hợp đã đánh giá tất cả các khoản chi tiêu và thật sự không thể cắt giảm thì bạn có 2 lựa chọn: chuyển việc để nhận mức lương cao hơn hoặc tìm cách tăng thu nhập bằng công việc tay trái.

Đánh giá tình hình nợ nần và lên kế hoạch trả nợ

Không ai muốn nợ cả nhưng nếu đã nợ thì bạn bắt buộc phải lên kế hoạch trả, đặc biệt nếu mượn từ các tổ chức tài chính. Trong trường hợp đang nợ cùng lúc quá nhiều nguồn khác nhau, bạn cần làm những việc sau:

• Xác định tổng số tiền nợ, lãi suất, thời hạn và điều kiện trả nợ của mỗi nguồn. Bạn có thể dùng bảng tính hoặc ứng dụng quản lý tài chính để ghi lại các thông tin này.
• Ưu tiên trả nợ cho những nguồn có lãi suất cao nhất, thời hạn ngắn nhất hoặc có áp lực đòi nợ mạnh nhất. 
• Tìm cách giảm bớt chi tiêu không cần thiết, tăng thu nhập bổ sung hoặc bán bớt tài sản không sử dụng để có thêm tiền trả nợ. 
• Giao tiếp với các chủ nợ để thương lượng về khả năng trả nợ của mình, xin gia hạn, giảm lãi suất hoặc miễn phí trễ hạn nếu có thể. Bạn có thể gọi điện thoại, gửi email hoặc gặp mặt trực tiếp để trình bày tình hình. Tuyệt đối tránh việc giao tiếp không rõ ràng hoặc không thông báo kế hoạch trả cụ thể cho các chủ nợ, dù là người thân quen. 
• Theo dõi tiến độ trả nợ và cập nhật kế hoạch trả nợ khi có thay đổi. Bạn cũng cần điều chỉnh kế hoạch khi có thu nhập mới, chi phí mới hoặc các yếu tố khác ảnh hưởng đến khả năng trả nợ.

Bước 2: Xác định mục tiêu tài chính

Đặt mục tiêu ngắn hạn và dài hạn

Một bước quan trọng trong quy tắc quản lý tài chính cá nhân là xác định mục tiêu cá nhân của bạn. Bạn muốn làm gì với tiền của mình? Bạn muốn có một cuộc sống như thế nào trong tương lai? Từ rất nhiều mục tiêu, bạn cần phân chia ra cụ thể 2 loại là ngắn hạn và dài hạn.

• Mục tiêu ngắn hạn là những gì bạn muốn đạt được trong vòng 1 năm hoặc ít hơn, ví dụ như mua một chiếc điện thoại mới hay đi du lịch Đà Lạt. 
• Mục tiêu dài hạn là những gì bạn muốn đạt được trong vòng nhiều năm hoặc cả đời, ví dụ như mua nhà, nghỉ hưu hay tự do tài chính. 

Bạn nên đặt mục tiêu cụ thể, đo lường được, có thể đạt được, có ý nghĩa và có thời hạn (tham khảo thêm quy tắc SMART).

Xác định số tiền cần để thực hiện mục tiêu

Sau khi có mục tiêu, hãy tính toán xem bạn cần bao nhiêu tiền để thực hiện mục tiêu đó. Cụ thể hơn, hãy tự hỏi mình sẽ tiết kiệm và đầu tư bao nhiêu tiền mỗi tháng mới đủ số tiền nói trên. Bạn cần xem xét thu nhập, chi phí, lãi suất và rủi ro của các kênh tiết kiệm và đầu tư. Bạn cũng cần lập ngân sách chi tiêu hợp lý để dành ra một phần thu nhập cho việc tiết kiệm và đầu tư.

Ví dụ nếu muốn đổi điện thoại mới giá 18 triệu, bạn cần trả trước 8 triệu và trả góp số còn lại trong 10 tháng kèm lãi. Như vậy, bạn đã biết mình cần có trước 8 triệu và khoảng hơn 1 triệu/tháng trong 10 tháng tiếp theo. 

Bước 3: Xây dựng kế hoạch tài chính cá nhân

Bước cuối cùng và quan trọng nhất khi nói về cách quản lý tài chính cá nhân là xây dựng kế hoạch ngân sách. Một kế hoạch rõ ràng sẽ giúp giúp bạn theo dõi tốt những khoản thu vào và chi ra, cũng như tận dụng các cơ hội đầu tư để gia tăng tài sản. Thực tế, nếu làm tốt các bước trên thì bạn đã có một bộ khung kế hoạch cơ bản, trong đó liệt kê thu nhập, các khoản chi, cắt giảm hoặc thay thế chi tiêu không cần thiết…

Một quy tắc quản lý tài chính cá nhân tốt không chỉ nên dừng lại ở theo dõi và tiết kiệm mà nên mở rộng ra việc đầu tư. Bạn cần nâng cao kiến thức về các công cụ và phương pháp đầu tư khác nhau, như tiết kiệm ngân hàng, chứng khoán, bất động sản, tiền mã hóa… Để lựa chọn hình thức phù hợp thì bạn phải xem xét lợi nhuận, rủi ro, thời gian và mục tiêu của mình. Bạn cũng cần đa dạng hóa danh mục đầu tư để giảm thiểu rủi ro và tối ưu hóa lợi nhuận. Đa dạng hóa ở đây có thể là chọn nhiều hình thức đầu tư hoặc nhiều loại tài sản trong một hình thức đầu tư.

Như vậy là tôi đã hoàn thành bài viết cách quản lý tài chính cá nhân cho người đi làm trong bài viết này. Dù nói là dành cho người đi làm song tôi cho rằng cả sinh viên hay người kinh quanh tự do cũng đều có thể áp dụng vì đây là những quy tắc quản lý tài chính cá nhân hết sức cơ bản. Hy vọng tôi đã phần nào giúp bạn giải quyết các vấn đề hiện tại và chuẩn bị cho một tương lai vững chắc hơn.

Trần Đăng Khoa

• The Ultimate Guide To S.M.A.R.T. Goals
  https://www.forbes.com/advisor/business/smart-goals/

• Thu nhập thụ động là gì? Các nguồn thu nhập thụ động phổ biến
• Hướng dẫn chi tiết về đầu tư tài chính
• Điểm danh 7 sai lầm thường gặp khi quản lý chi tiêu cá nhân