Suy thoái kinh tế nên đầu tư gì? Gợi ý cho nhà đầu tư

Suy thoái kinh tế nên đầu tư gì có lẽ là một câu hỏi được nhiều người quan tâm trong bối cảnh nhiều thách thức như hiện tại. 

Tôi hiểu chúng ta đang trải qua một giai đoạn tương đối khó khăn khi việc làm bị thu hẹp, chi phí tăng cao; đó là còn chưa đề cập đến những vấn đề mang tính vĩ mô. Nhiều người lo lắng về tương lai tài chính của mình và tìm kiếm những cơ hội đầu tư khác nhau. Vậy suy thoái kinh tế nên đầu tư gì? Bài viết này sẽ giới thiệu cho bạn một số lĩnh vực đầu tư tiềm năng và cách thức đầu tư hiệu quả trong suy thoái kinh tế. 

Suy thoái kinh tế là gì?

Đây là một khái niệm chỉ tình trạng giảm trưởng kinh tế kéo dài trong một thời gian dài. Một số dấu hiệu để nhận biết suy thoái kinh tế là: thay đổi lãi suất trái phiếu, tín dụng cạn kiệt, tâm lý kinh doanh tiêu cực, nợ xấu gia tăng… Ngoài ra, chúng ta còn có thể dựa vào chỉ số GDP hoặc tốc độ tăng trưởng. Nếu GDP hoặc tốc độ tăng trưởng kinh tế âm trong 2 quý liên tiếp thì có thể coi là suy thoái kinh tế.

Có nhiều nguyên nhân gây ra suy thoái như các yếu tố bên ngoài (thời tiết, chiến tranh, giá dầu, thiên tai, dịch bệnh…), thiếu ổn định trong lượng cung tiền tệ, sự quản lý yếu kém của chính phủ, thay đổi lãi suất trái phiếu, thắt chặt tín dụng, tâm lý kinh doanh, nợ xấu gia tăng… Tác động của suy thoái kinh tế là rất sâu rộng, ảnh hưởng đến mọi cá nhân và cả xã hội nói chung.

Theo Ngân hàng Thế giới, GDP của Việt Nam năm 2022 ước tính là 4,8%, cao hơn nhiều so với các nước trong khu vực và thế giới. Ở thời điểm này, chưa thể nói nước ta đang rơi vào suy thoái, tuy nhiên khó khăn và thách thức là không thể phủ nhận. 

Những lý do nên đầu tư khi kinh tế khó khăn

Hẳn sẽ có người thắc mắc nếu kinh tế đã gặp khó khăn thì liệu việc đầu tư có dễ dàng hay không? Nếu biết cách lựa chọn và quản lý các kênh phù hợp thì dù suy thoái kinh tế, hoạt động đầu tư vẫn mang lại cho bạn những lợi ích nhất định. Và những lợi ích đó là:

• Bảo toàn và gia tăng giá trị tài sản: Lúc này, giá trị của tiền mặt và các loại tài sản khác có thể bị giảm sút. Nếu chỉ giữ tiền mặt hoặc để tiền trong ngân hàng, bạn nhiều khả năng mất cơ hội gia tăng giá trị của vốn của mình. Nhưng nếu đầu tư vào những kênh đầu tư tài chính an toàn và có tiềm năng, như hàng hóa, trái phiếu chính phủ, cổ phiếu chống suy thoái… bạn có thể bảo toàn và gia tăng giá trị tài sản của mình trong thời gian dài.
• Tận dụng cơ hội mua rẻ: Đây là lúc nhiều người bán tháo các loại tài sản để chuyển sang tiền mặt hoặc những kênh đầu tư an toàn, từ đó làm giảm giá cả của nhiều loại tài sản, nhất là những loại rủi ro cao. Nếu đủ kiến thức và kinh nghiệm, bạn có thể tận dụng cơ hội này để mua vào tài sản chất lượng và triển vọng tốt với giá rẻ hơn để sinh lời khi thị trường phục hồi.
• Tạo ra nguồn thu nhập bổ sung: Chúng ta không thể cứ mãi dựa vào một nguồn thu nhập chính từ công việc. Tìm hiểu và bỏ tiền vào những kênh đầu tư tài chính có khả năng sinh lợi ổn định, bạn sẽ cải thiện tình hình tài chính và duy trì chất lượng cuộc sống của mình.

• Học hỏi và tích lũy kinh nghiệm: Khi kinh tế khó khăn, việc đầu tư sẽ trở nên phức tạp và rủi ro hơn nhưng cũng là cơ hội để bạn học hỏi và tích lũy kinh nghiệm, nâng cao kỹ năng và kiến thức. Bạn sẽ phải đối mặt với nhiều biến động và bất ổn của thị trường, phải nắm bắt được những thông tin và xu hướng quan trọng, phải áp dụng được những chiến lược và phương pháp đầu tư hiệu quả.

Suy thoái kinh tế nên đầu tư gì?

Dưới đây là một số gợi ý của tôi, đương nhiên bạn không nhất thiết phải làm theo 100% mà nên cân đối cho phù hợp với mục tiêu cá nhân.

Hàng hóa

Hàng hóa là những sản phẩm có tính đồng nhất và có thể trao đổi trên thị trường, như dầu, vàng, bạc, lương thực… Chúng thường có khả năng giữ giá tốt khi kinh tế suy thoái vì nhu cầu ổn định hoặc tăng cao trong thời kỳ khó khăn. Đầu tư vào hàng hóa bằng cách mua trực tiếp, mua qua các quỹ ETF hoặc giao dịch qua các hợp đồng tương lai và quyền chọn.

Chứng khoán

Đầu tư chứng khoán mang lại lợi nhuận nhờ phần chênh lệch giá hoặc hưởng cổ tức. Chứng khoán tăng hoặc giảm không theo quy luật, đặc biệt là cổ phiếu. Tuy nhiên, bạn có thể chọn những cổ phiếu chống suy thoái, tức là những cổ phiếu của các doanh nghiệp hoạt động ổn định, ít bị ảnh hưởng bởi biến động kinh tế và có khả năng sinh lời cao. Một số ví dụ về cổ phiếu chống suy thoái là: cổ phiếu ngành y tế, tiêu dùng thiết yếu, công nghệ…

Trái phiếu

Trái phiếu là những giấy chứng nhận cho vay của người mua trái phiếu cho người phát hành trái phiếu. Nhà đầu tư nhận được lợi nhuận từ phần lãi suất được trả hằng năm hoặc hằng kỳ. Nó thường được coi là kênh đầu tư tài chính an toàn khi kinh tế suy thoái vì rủi ro thấp hơn so với chứng khoán và có khả năng bảo toàn vốn. Bạn nên chọn những trái phiếu của các tổ chức uy tín và có xếp hạng cao như trái phiếu chính phủ, trái phiếu của các ngân hàng lớn…

Bất động sản

Đây là loại tài sản mang tính bền vững, không thể sản sinh thêm và không di chuyển được. Bất động sản được coi là trụ cột của nền kinh tế, luôn được đánh giá cao về khả năng sinh lời cũng như tính ổn định. Bạn có thể đầu tư vào bất động sản bằng cách mua trực tiếp, mua qua các quỹ đầu tư bất động sản (REIT), hoặc giao dịch qua các hợp đồng tương lai và quyền chọn.

Tuy nhiên, cần lưu ý vốn để đầu tư bất động sản là từ lớn đến rất lớn. Trong trường hợp chưa đủ vốn và cần dùng đến đòn bẩy tài chính (tức đi vay) thì nhà đầu tư cần cân đối cẩn thận để chắc chắn có thể trả lãi đúng hạn.

Crypto

Sau một thời gian thì Crypto hay tiền mã hóa đã chuyển động đồng điệu hơn với các yếu tố kinh tế vĩ mô. Dù chịu ít nhiều ảnh hưởng nhưng Crypto dựa trên công nghệ và đặc biệt có tính chu kỳ nên chúng ta hoàn toàn có thể biết trước hướng đi của nó. Ví dụ, chúng ta đã dự đoán được thời gian diễn ra sự kiện Bitcoin halving 2024, vốn sẽ tác động mạnh mẽ đến giá của cả thị trường.

Crypto đang trên đà phục hồi dù chậm nhưng vẫn là cơ hội vàng để nhà đầu tư tích lũy chờ tăng giá. Đặc biệt, cơ hội để kiếm tiền trên thị trường này rất đa dạng, từ hold, trade đến staking, lending hay chạy bot. Bạn có thể thoải mái đa dạng hóa danh mục đầu tư vào các mã và các phương thức khác nhau.

Công nghệ và các ngành công nghiệp phát triển

Một số ngành công nghiệp, như công nghệ thông tin, y tế, năng lượng sạch và hạ tầng, vẫn có tiềm năng tăng trưởng trong suy thoái kinh tế. Đầu tư vào các công ty hoạt động trong những lĩnh vực này sẽ mang lại lợi ích trong dài hạn.

Những lưu ý khi đầu tư

• Nghiên cứu kỹ: Trước khi đầu tư, hãy xem xét tình hình kinh doanh, triển vọng tương lai và khả năng ứng phó với suy thoái của loại tài sản mình bỏ tiền vào. Ngoài những đề xuất của tôi thì bạn vẫn có thể lựa chọn các hình thức phù hợp, miễn là hiểu rõ về chúng.
• Không đầu tư tất cả nhưng cũng không để tiền mặt bên ngoài quá nhiều. Tiền mặt sẽ giúp bạn bảo toàn vốn, đáp ứng nhu cầu chi tiêu và chuẩn bị cho những cơ hội mua rẻ khi thị trường giảm sâu. Bạn nên xác định tỷ trọng phù hợp với mục tiêu, khả năng và nguyện vọng của mình.
• Cân bằng danh mục đầu tư, chuyển đổi sang hình thức an toàn hơn như trái phiếu và chứng chỉ quỹ. Bạn nên chọn những loại hình đầu tư có tính ổn định và an toàn cao khi kinh tế suy thoái mà tôi đã liệt kê ở trên, đồng thời giảm tỷ trọng của những loại hình đầu tư có rủi ro cao và phụ thuộc vào chu kỳ kinh tế, như cổ phiếu chu kỳ mạnh, công nghiệp nặng, xây dựng…
• Hạn chế dùng quá nhiều đòn bẩy, vay mượn hay các công cụ phái sinh để đầu cơ khi kinh tế suy thoái vì sẽ làm tăng rủi ro và khả năng mất vốn. Hãy xác định giá trị thực của các loại hình đầu tư và mua vào khi giá rẻ hơn giá trị, bán ra khi giá cao hơn giá trị.
• Không tất tay. Tôi hiểu nhiều người sẽ muốn kiếm lời nhanh để cải thiện tài chính trong giai đoạn suy thoái, nhưng bạn tuyệt đối không nên tất tay vào bất cứ loại tài sản nào. Nếu thua lỗ, bạn sẽ rất khó để vực dậy và cuộc sống cá nhân của chính bạn cũng như gia đình sẽ bị ảnh hưởng.
• Nâng cao kiến thức và kinh nghiệm đầu tư. Không nên để cảm xúc chi phối quyết định đầu tư của mình mà nên dựa vào những phân tích và thông tin chính xác. Kể cả khi kinh tế ổn định thì việc nâng cao kiến thức vẫn luôn là điều cần thiết.

• Chủ động tìm cơ hội: Trong thời kỳ suy thoái, thị trường có thể xuất hiện những cơ hội đầu tư hấp dẫn. Hãy chủ động tìm kiếm và tận dụng những cơ hội đó.
• Suy thoái kinh tế không phải là quá trình ngắn hạn và việc phục hồi có thể mất thời gian. Hãy kiên nhẫn và sẵn sàng chờ đợi để đầu tư mang lại lợi nhuận. Tôi hiểu điều này không dễ dàng nhưng dục tốc bất đạt, quá hấp tấp sẽ dẫn đến những hậu quả đáng tiếc.
• Hãy tìm kiếm sự tư vấn từ chuyên gia hoặc nhà đầu tư có kinh nghiệm. Sự hiểu biết và kinh nghiệm của họ sẽ giúp bạn đưa ra quyết định thông minh hơn. Ví dụ nếu muốn đầu tư vào Crypto, bên cạnh tham khảo các bài viết của tôi, bạn còn có thể tham khảo dịch vụ của CIC tại đây. 

Cuối cùng, tôi muốn nhấn mạnh với bạn, đầu tư tài chính không hề dễ dàng, và đầu tư trong giai đoạn suy thoái kinh tế lại càng chông gai hơn. Nhưng tôi tin, nếu trang bị kỹ càng từ kiến thức, kinh nghiệm đến chiến lược phù hợp, bạn sẽ vượt qua khó khăn và tận dụng cơ hội để sinh lời. 

Trần Đăng Khoa

• Recession: Definition, Causes, Examples and FAQs
  https://www.investopedia.com/terms/r/recession.asp

• Gợi ý các kênh đầu tư tài chính online hấp dẫn hiện nay
• 7 điều bạn cần biết về đầu tư tài chính
• Đầu tư tài chính ngắn hạn hay dài hạn sẽ thích hợp với bạn?