Khi tham gia đầu tư tiền mã hóa, bạn chắc chắn sẽ nghe đến thuật ngữ “sàn CEX”. Vậy sàn CEX là gì? Có nên lựa chọn hay không?
Bạn cần dùng đến các sàn để mua bán và trao đổi Crypto. Trong thế giới tiền mã hóa, có hai loại sàn giao dịch chính là sàn CEX và DEX. Trong đó, sàn CEX được sử dụng phổ biến hơn nhờ những ưu điểm riêng. Bài viết sau sẽ giải đáp chi tiết sàn CEX là gì và cách thức hoạt động của nó.
Sàn CEX là gì?
CEX (Centralized Exchange) là một loại sàn tập trung, nơi người dùng có thể mua, bán và giao dịch các loại tiền mã hóa. Điểm đặc biệt của sàn CEX là kết nối người mua và người bán thông qua một nền tảng trực tuyến hoặc ứng dụng di động. Mô hình hoạt động của sàn CEX tạo ra sự tiện lợi trong việc giao dịch và thường được sử dụng rộng rãi cho các giao dịch truyền thống.
Đặc điểm của sàn CEX
Quy định và tuân thủ
Các sàn CEX thường phải tuân thủ các quy định và quy tắc pháp lý của các cơ quan tài chính và chính phủ. Điều này bao gồm việc xác thực danh tính của người dùng và báo cáo giao dịch tài chính.
Phí giao dịch
Các sàn CEX thường áp dụng phí cho việc giao dịch, nạp tiền, và rút tiền. Phí này có thể thay đổi tùy theo sàn và loại giao dịch.
Bảo mật
Các sàn CEX phải đảm bảo tính bảo mật cho các tài khoản và dữ liệu của người dùng, bao gồm lưu trữ tiền mã hóa trong hệ thống offline để đề phòng khỏi các cuộc tấn công mạng.
Thanh khoản
Các sàn CEX thường có thanh khoản cao hơn so với các sàn phi tập trung (DEX), điều này có nghĩa là bạn có thể dễ dàng tìm được người mua hoặc người bán cho các cặp giao dịch tiền mã hóa khác nhau.
Xử lý giao dịch lớn
CEX xử lý giao dịch qua máy chủ trung tâm, nhờ đó xử lý được lượng giao dịch lớn một cách hiệu quả. Hơn nữa, giao dịch trên CEX được xử lý nội bộ chứ không phải gửi lên Blockchain như DEX nên tốc độ xử lý giao dịch nhanh hơn đáng kể.
Giao diện
Điểm cộng của sàn CEX là giao diện trực quan, dễ hiểu và dễ sử dụng. Đó là lý do nhà đầu tư mới nên lựa chọn sàn tập trung để làm quen cách mua bán thay vì sàn phi tập trung.
Chăm sóc khách hàng
Các sàn CEX thường có đội ngũ hỗ trợ đa ngôn ngữ hoạt động 24/7 qua nhiều kênh như chat, email, điện thoại. Khách hàng sẽ được hỗ trợ giải quyết các vấn đề kịp thời, từ đó gia tăng trải nghiệm và gắn kết người dùng lâu dài hơn.
Cách hoạt động của sàn CEX
Sau khi đã rõ sàn CEX là gì, hãy cùng tôi khám phá cách hoạt động của sàn này.
Hoạt động giao dịch
Trên các sàn tập trung CEX, nhà đầu tư có thể dùng tiền pháp định, hay fiat, để mua và bán tiền mã hóa. Ví dụ, sàn giao dịch tập trung tại Việt Nam cho phép sử dụng VNĐ để mua stablecoin như USDT, USDC và sau đó thực hiện giao dịch các cặp tiền mã hóa mong muốn như BTC/USDT, ETH/USDT.
Ngoài ra, sàn CEX thường cung cấp các dịch vụ bổ sung như lưu ký tài sản, đặt giới hạn giao dịch, giao dịch đòn bẩy và cho vay.
Phí giao dịch
Tương tự như các sàn giao dịch chứng khoán, sàn CEX tính phí giao dịch từ người dùng thông qua mỗi lần mua bán Crypto. Phí giao dịch thường khá thấp, dao động từ 0,1% đến 1,5%. Tuy nhiên, nhà đầu tư nhỏ lẻ hoặc có vốn ít cần đặc biệt lưu ý về phí để đảm bảo lợi nhuận.
Quy định giao dịch
Sàn tập trung phải tuân thủ các quy định và quy tắc được quy định bởi các tổ chức quản lý. Điều này bao gồm việc xác minh danh tính (KYC – Know Your Customer) và chống rửa tiền (AML – Anti Money Laundering), đảm bảo tính hợp pháp và an toàn cho các nhà đầu tư.
Kiểm soát tài sản
Mọi tài sản tiền mã hóa khi nạp hoặc mua trên sàn CEX đều được quản lý và kiểm soát bởi sàn giao dịch đó. Tuy nhiên, cũng có trường hợp sàn CEX có thể tạm ngưng hoạt động nạp và rút tiền, gây khó khăn cho các nhà đầu tư. Vì vậy, việc lựa chọn một sàn giao dịch uy tín và bảo mật là rất quan trọng.
Ưu và nhược điểm
Ưu điểm
- Các sàn CEX thường có thiết kế giao diện thân thiện, dễ sử dụng, phù hợp cho cả người mới giao dịch.
- Đội ngũ hỗ trợ 24/7 luôn sẵn sàng trợ giúp nhà đầu tư, giúp họ tránh mất mát tài sản trong quá trình mua bán và nạp/rút Crypto.
- Giao dịch trên sàn CEX thường nhanh chóng hơn so với các sàn phi tập trung (DEX).
- Sàn CEX giúp dễ dàng tìm người mua hoặc bán tiền mã hóa và không bị giới hạn về thanh khoản như một số dự án tại các sàn DEX.
- Sàn tập trung tích hợp các khóa riêng thông qua các giao thức bảo mật nâng cao như 2FA và email-authentication, bảo vệ cho nhà đầu tư tốt hơn.
Nhược điểm
- Tất cả tài sản mã hóa trên sàn CEX đều nằm trong sự kiểm soát của sàn, điều này đòi hỏi sự tin tưởng của các nhà đầu tư vào sàn.
- Sàn CEX phải tuân thủ các quy định thuế và phí phát sinh để chống rửa tiền thông qua thị trường tiền mã hóa.
- Các nhà đầu tư vẫn có khả năng mất tài sản nếu sàn bị hacker tấn công. Các sàn như Kucoin và AscendEx đã trải qua các vụ tấn công dẫn đến mất mát tài sản lớn.
So sánh sàn tập trung và sàn phi tập trung
Dưới đây là một bảng so sánh chi tiết giữa sàn CEX và sàn DEX dựa trên các yếu tố khác nhau.
| Yếu tố | Sàn CEX | Sàn DEX |
| Kiểu sàn | Tập trung vào sự tín nhiệm, phục vụ người dùng. | Phi tập trung, không yêu cầu tín nhiệm. |
| Quy định | Tuân thủ quy định luật pháp về KYC và AML. | Không yêu cầu KYC hoặc AML. |
| Bảo mật | Sử dụng nhiều lớp bảo mật và ví lạnh. | Tích hợp trong Blockchain, phụ thuộc vào ví của người dùng. |
| Tính thanh khoản | Thanh khoản cao, dễ tìm người mua/bán. | Thanh khoản phụ thuộc vào người dùng. |
| Tốc độ giao dịch | Nhanh hơn do quy trình tập trung. | Tùy thuộc vào mạng Blockchain và ví của người dùng. |
| Phí giao dịch | Có phí giao dịch, thường từ 0,1% đến 1,5%. | Phí giao dịch thấp hơn hoặc không có phí. |
| Quản lý tài sản | Sàn kiểm soát tài sản của người dùng. | Người dùng giữ quyền kiểm soát tài sản. |
| Lựa chọn đồng tiền | Cung cấp nhiều loại tiền mã hóa và cặp giao dịch do không bị giới hạn bởi quy mô Blockchain. | Giới hạn về các loại tiền mã hóa và cặp giao dịch. |
| Độ tin cậy | Dựa trên lịch sử hoạt động, uy tín và đánh giá của người dùng đối với từng sàn CEX cụ thể. | Dựa vào tính toàn vẹn của Blockchain và mã nguồn mở. |
| Rủi ro | Rủi ro về việc mất tài sản do hacker tấn công. | Rủi ro về việc lỗi mã nguồn thông qua hợp đồng thông minh. |
| Mục đích sử dụng | Thích hợp cho nhà đầu tư mới bắt đầu hoặc ưa thích sự tiện lợi. | Thích hợp cho người muốn kiểm soát hoàn toàn tài sản và không muốn tiết lộ thông tin cá nhân. |
Như vậy, có thể thấy:
- CEX thường dễ sử dụng hơn và có nhiều đồng tiền để lựa chọn, do đó phù hợp hơn với người mới.
- Xét tới sự an toàn thì DEX là lựa chọn tốt hơn bởi không lưu trữ tài sản tập trung và có độ bảo mật cao hơn.
Bạn có thể tìm hiểu rõ hơn về sàn Dex tại bài viết này: Sàn DEX là gì? Top 10 sàn phi tập trung (DEX) uy tín
Top những sàn CEX uy tín hiện nay
Tôi sẽ gửi đến bạn danh sách một số sàn tập trung uy tín, dựa trên sự phổ biến và đánh giá tích cực từ cộng đồng người dùng.
Binance
Binance là một trong những sàn CEX lớn nhất và phổ biến nhất trên toàn cầu. Sàn này cung cấp nhiều loại tiền mã hóa và nhiều cặp giao dịch khác nhau. Binance cũng nổi tiếng với giao diện thân thiện và các tính năng bảo mật mạnh mẽ.
Coinbase
Coinbase là một trong những sàn CEX phổ biến nhất tại Hoa Kỳ và nhiều quốc gia khác. Với giao diện đơn giản và dễ sử dụng, Coinbase đã loại bỏ phần lớn khó khăn cho người mới bắt đầu trong khi vẫn duy trì tập trung vào tuân thủ quy định và bảo vệ người tiêu dùng.
Kraken
Kraken là một sàn giao dịch Crypto lâu đời và được biết đến với tính thanh khoản cao. Sàn chú trọng an ninh theo tiêu chuẩn ngân hàng cùng nhiều loại lệnh giao dịch phức tạp.
Bitstamp
Được thành lập từ năm 2011, Bitstamp là một trong những sàn giao dịch uy tín bậc nhất. Suốt hơn một thập kỷ qua, Bitstamp đã chứng minh được độ vững chắc và đáng tin cậy của mình. Sàn tập trung phục vụ các tổ chức tài chính và cá nhân siêu giàu với giải pháp giao dịch coin an toàn.
Gemini
Do anh em sinh đôi Cameron và Tyler Winklevoss sáng lập, Gemini tuân thủ nghiêm ngặt các quy định như những công ty tài chính chuyên nghiệp. Sự kiểm soát chặt chẽ của Gemini cùng uy tín của hai nhà sáng lập sẽ mang lại cảm giác yên tâm tối đa cho nhà đầu tư.
Huobi
Huobi cũng là một sàn giao dịch tiền mã hóa uy tín với một loạt các cặp giao dịch và dịch vụ khác nhau cho người dùng.
Bybit
Bybit là một trong những sàn phái sinh Crypto lớn nhất thế giới, cho phép giao dịch với độ đòn bẩy cao tới 100 lần nhờ những tính năng nâng cao.
Gate.io
Gate.io hoạt động từ năm 2013, Gate.io hiện là một trong những sàn CEX lâu đời và uy tín nhất, cho phép giao dịch nhiều loại coin và token với các công cụ như spot, ký quỹ, ETF…
OKX
Sàn OKX cung cấp nhiều sản phẩm phái sinh tiên tiến từ hợp đồng tương lai đến quyền chọn, phục vụ khách hàng trên toàn cầu với nhiều ngôn ngữ.
Kucoin
Sàn Kucoin được biết đến với giao diện thân thiện và nhiều ưu đãi, sàn cho phép giao dịch và trao đổi hơn 550 đồng tiền mã hóa khác nhau.
Cách sử dụng sàn CEX là gì?
Các bước chính khi sử dụng sàn giao dịch tiền mã hóa tập trung (CEX) bao gồm:
- Tạo tài khoản trên sàn CEX bằng cách cung cấp thông tin cá nhân như tên, email, số điện thoại.
- Xác thực tài khoản bằng cách cung cấp thông tin như ảnh chụp CMND/CCCD hoặc dùng thông tin ngân hàng.
- Nạp tiền vào tài khoản sàn bằng cách chuyển khoản ngân hàng, thẻ quốc tế hoặc ví điện tử.
- Giao dịch mua bán coin trên thị trường theo giá cả thời gian thực. Có thể thực hiện các lệnh mua bán khác nhau.
- Rút tiền khỏi sàn bằng cách yêu cầu chuyển về tài khoản ngân hàng hoặc ví điện tử của mình.
- Theo dõi biến động giá, lịch sử giao dịch trên website hoặc ứng dụng di động của sàn.
Sàn CEX là một phần không thể thiếu của thị trường Crypto, cung cấp nền tảng cho hàng triệu người dùng trên khắp thế giới để mua, bán và giao dịch tiền mã hóa. Tuy sở hữu nhiều ưu điểm song sàn tập trung cũng không hoàn hảo vì vẫn còn những rủi ro về bảo mật. Trước khi giao dịch, hãy nghiên cứu và tìm hiểu thật kỹ các thông tin quan trọng để bảo vệ tài sản của mình. Bài viết sàn CEX là gì của tôi sẽ kết thúc tại đây.
Trần Đăng Khoa
