Các yếu tố cần thiết để giao dịch Crypto mà nhà đầu tư phải biết

Giao dịch Crypto đòi hỏi bạn phải nghiên cứu và chuẩn bị rất nhiều thứ. Đừng lo lắng, tôi sẽ gợi ý tất cả những gì bạn cần để bắt đầu hành trình đầu tư 4.0.

Từ khi loại tiền mã hóa đầu tiên được tạo ra vào năm 2009 bởi Satoshi Nakamoto, thị trường Crypto đã phát triển nhanh chóng. Giá trị của thị trường này đã vượt qua mốc 2,2 nghìn tỷ tính đến đầu tháng 04/2022. Nhiều nhà đầu tư mong muốn tham gia nhưng không phải ai cũng biết những điều kiện cần để bắt đầu giao dịch Crypto.

Email, điện thoại và laptop

Đây là những công cụ rất đơn giản nhưng lại cực kỳ cần thiết khi bạn tham gia vào cuộc chơi Crypto. Bạn nên tạo một email mới phục vụ riêng cho hoạt động đầu tư. Không nên dùng email cho quá nhiều mục đích, đặc biệt là các mạng xã hội. Email này có thể được dùng để đăng ký tài khoản giao dịch, nhận thông tin… Tôi sẽ đề cập đến vấn đề bảo mật email ở ngay bên dưới.

Trong khi đó, điện thoại và laptop là công cụ để bạn trực tiếp thực hiện giao dịch, theo dõi giá, quản trị vốn, cập nhật tin tức… Cả email, điện thoại và laptop của bạn cần được bảo mật cẩn thận để tránh trường hợp bị hack hay lừa đảo, dẫn đến mất tài sản.

 

Bảo mật là phần không thể thiếu trong Crypto và cả trong thời đại 4.0. Hãy tập thói quen bảo mật tốt thông tin và tài sản cá nhân, bắt đầu từ email, thứ nhiều người thường bỏ qua.

• Cách dễ thực hiện nhất là đặt mật khẩu mạnh, chứa chữ cái, số, ký tự và cả chữ in hoa.
• Xác minh 2 yếu tố. Để đăng nhập vào email, bạn sẽ cần cung cấp 6 số ngẫu nhiên hoặc quyền truy cập vật lý được gửi về máy. Bạn sẽ mất thêm thời gian để đăng nhập vào di động hay thiết bị mới, nhưng đây là bước bảo vệ cần thiết, đảm bảo hacker không thể tấn công email. Thực hiện: đăng nhập email ⇒ Bảo mật ⇒ Xác minh 2 bước của Google và làm theo hướng dẫn.

• Thêm phương thức liên hệ dự phòng. Chọn Thông tin cá nhân ⇒ Kiểm tra phần Thông tin liên hệ và thiết lập các phương thức liên hệ dự phòng tin cậy.

Tài khoản ngân hàng

Để giao dịch Crypto, bạn cần tài khoản ngân hàng hoặc thẻ tín dụng/thẻ ghi nợ. Trên sàn giao dịch Binance, bạn thậm chí có thể mua Crypto bằng Việt Nam đồng qua các hình thức như chuyển khoản, Momo, Viettel Pay… Tóm lại, chỉ cần sở hữu tài khoản ngân hàng là bạn đã có thể bắt đầu mua bán, trao đổi.

Đa số các ngân hàng hiện nay đều cung cấp ứng dụng online để khách hàng theo dõi và kiểm soát tài khoản cũng như thẻ của mình. Tôi xin gợi ý một số biện pháp để bảo mật tài khoản ngân hàng khi giao dịch online.

• Tuyệt đối không cung cấp mật khẩu/mã PIN/mã bảo mật 4 số/OTP cho bất kỳ ai, kể cả người thân.
• Không sử dụng các mật khẩu quá dễ đoán. Tốt hơn hết là nên đặt mật khẩu có ký tự đặc biệt, chữ viết hoa và số.
• Thay đổi mật khẩu/mã PIN/mã bảo mật 4 số sau mỗi 3 ‒ 6 tháng.
• Lưu thông tin đăng nhập ở nơi kín đáo, đảm bảo không ai có thể truy cập.
• Không nhấp vào các liên kết hoặc email đáng ngờ, không rõ nguồn gốc.
• Trong trường hợp dùng thẻ để thanh toán trên bất kỳ website nào, hãy đảm bảo đường link mình đang truy cập là an toàn.
• Không chia sẻ hình ảnh về số thẻ/ngày phát hành/số CVV lên mạng xã hội, đặc biệt là thông tin của thẻ giao dịch quốc tế như Visa/MasterCard.
• Trong trường hợp làm mất thẻ, liên hệ ngay với ngân hàng để khóa thẻ.

Sàn giao dịch Crypto

Lịch sử phát triển của các sàn giao dịch Crypto

Quay lại thời điểm năm 2008 ‒ 2009 khi Bitcoin mới xuất hiện, cách duy nhất để sở hữu đồng tiền mã hóa này bên cạnh việc đào là giao dịch trên các diễn đàn. Điều này đòi hỏi sự tin tưởng rất lớn vì không có gì đảm bảo cho giao dịch cả.

Đến tháng 03/2010, nền tảng giao dịch Crypto đầu tiên mang tên bitcoinmarket.com đi vào hoạt động. Ban đầu, nền tảng này sử dụng PayPal để trao đổi nhưng đã bị gỡ bỏ không lâu sau đó vì sự gia tăng của các giao dịch gian lận. Khi số lượng Bitcoin tăng lên, nền tảng này xuất hiện nhiều vấn đề hơn và nhanh chóng bị thay thế.

Cái tên đáng chú ý tiếp theo là mtgox.com, ra đời năm 2010 và thực hiện hơn 70% các giao dịch Bitcoin trên toàn cầu. Tuy nhiên, nhiều vụ hack đã xảy ra, khiến hàng trăm nghìn Bitcoin bị đánh cắp. Dù đã cố tăng cường các biện pháp bảo mật nhưng sàn giao dịch Crypto này cuối cùng phải ngừng toàn bộ hoạt động và nộp đơn phá sản vào năm 2014.

Kể từ thất bại của mtgox.com, nhiều sàn giao dịch hoàn thiện hơn đã xuất hiện. Không còn tập trung vào Bitcoin, giờ đây người dùng có thể giao dịch cả Altcoin và dùng cả tiền pháp định để trao đổi. Những cái tên như Coinbase, Kraken, Poloniex, Bitfinex, Huobi, OKEx, Bithumb, Bittrex, Gemini… xuất hiện và dần chiếm lĩnh thị trường. Các sàn thậm chí còn cho ra mắt tiền mã hóa của riêng mình như BNB (Binance), KCS (KuCoin).

Vì sao nên giao dịch Crypto trên sàn?

• An toàn hơn so với sao dịch Peer-to-peer (P2P). Các sàn đóng vai trò trung gian, đảm bảo quá trình giao dịch diễn ra minh bạch và bảo vệ quyền lợi người dùng.
• Tài sản được đảm bảo tốt hơn. Ngoài việc tăng cường công nghệ bảo mật, một số sàn như Binance còn có Quỹ tài sản an toàn cho người dùng (SAFU) trị giá 1 tỷ USD.
• Hạn chế các rủi ro. Tôi biết nhiều người và cả báo chí vẫn còn chưa đánh giá cao tính an toàn của Crypto. Tuy nhiên, sự xuất hiện của các sàn giao dịch thực tế đã hạn chế rất nhiều các rủi ro về bảo mật, lừa đảo…
• Cung cấp nhiều tính năng tiện lợi. Các sàn giao dịch hiện nay không chỉ đơn thuần là nơi diễn ra hoạt động mua bán mà còn được tích hợp nhiều công cụ như bảng giá, cập nhật thông tin, các bài nghiên cứu nâng cao… Một số sàn còn tích hợp những xu hướng mới trong Blockchain như NFT. Tóm lại, các sàn giao dịch Crypto không chỉ giới hạn là nơi diễn ra hoạt động mua bán mà còn cung cấp kiến thức, công cụ cần thiết để bạn đưa ra quyết định đầu tư.
• Tiện lợi, dễ dàng truy cập. Dù bạn sử dụng điện thoại hay laptop thì cũng có thể truy cập nhanh chóng vào sàn để thực hiện giao dịch.

Phân loại và lựa chọn sàn giao dịch thích hợp

Hiện, có 2 loại sàn giao dịch là tập trung (CEX) và phi tập trung (DEX).

• Sàn tập trung có một bên thứ ba làm trung gian và kiểm soát giao dịch. Người dùng phải tạo tài khoản và mật khẩu để thực hiện quy trình xác minh danh tính (Know Your Customer ‒ KYC). Một số sàn tập trung tiêu biểu có thể kể đến như Binance, Huobi, KuCoin, Bittrex…
• Sàn phi tập trung được xây dựng trên nền tảng Blockchain, giao dịch ngang hàng (P2P) và không cần trung gian. Người dùng có thể giao dịch, trao đổi ngay mà không cần thông qua trung gian. PancakeSwap, Uniswap, Sushiswap, Saber… là một số sàn phi tập trung đáng chú ý.

Để lựa chọn sàn giao dịch phù hợp, bạn có thể xem xét dựa trên những tiêu chí sau:

Tính bảo mật

Một sàn giao dịch Crypto không an toàn có thể khiến tiền của bạn bị đánh cắp, và đương nhiên không ai muốn điều này xảy ra cả.

Công nghệ

• Địa chỉ của sàn giao dịch phải bắt đầu bằng https. Tránh các kết nối http.
• Sử dụng xác thực hai yếu tố để an toàn khi đăng nhập.
• Hỗ trợ khách hàng 24/7 và cảnh báo qua email/SMS ngay lập tức nếu có bất kỳ vấn đề gì phát sinh.

Phương diện pháp luật

Một số sàn có quỹ dự phòng, trong trường hợp bị tấn công, bạn sẽ được đền bù phần tài sản bị mất.

Tính minh bạch

Sàn giao dịch có tiết lộ chủ sở hữu, địa chỉ trụ sở chính, các thành viên trong nhóm hoặc địa chỉ kho lạnh không?

Thanh khoản

Khối lượng giao dịch càng lớn thì tính thanh khoản càng cao. Tính thanh khoản giúp bạn hoàn thành các giao dịch nhanh và dễ dàng hơn mà không phải đối mặt với sự biến động của giá cả. Lưu ý rằng thanh khoản có thể khác nhau đối với các cặp giao dịch khác nhau.

Phí

Phí giao dịch, phí rút hay phí ký gửi tuy ít nhưng có thể ảnh hưởng đến lợi nhuận của bạn. Mức phí này thường không giống nhau ở các sàn.

Trải nghiệm người dùng

• Giao diện đơn giản, dễ sử dụng với cả người mới trên cả máy tính và di động.
• Những người dùng khác đánh giá thế nào?

Ví

Không giống tiền pháp định, Crypto không thể cầm nắm được, do vậy bạn cần có loại ví đặc biệt để lưu trữ tài sản của mình. Tùy vào nhu cầu mà bạn có thể chọn ví phù hợp trong 5 loại dưới đây.

• Ví máy tính: Như tên gọi, ví được cài trực tiếp trên máy tính và có mức độ bảo mật cao. Tuy nhiên, rủi ro không phải là không tồn tại vì máy tính của bạn vẫn có thể bị hack. Ví dụ về ví máy tính là Exodus, mSigna và Copay.
• Ví điện thoại: Ví chạy như một ứng dụng trên điện thoại là lựa chọn thuận tiện nhất nhưng cũng dễ bị tấn công nhất. Nếu làm mất điện thoại hoặc bị hack, tiền mã hóa của bạn cũng có thể mất.
• Ví online: Đây là ví hoạt động trên web, nghĩa là dữ liệu của bạn được lưu trữ trên máy chủ trực tuyến và dễ dàng truy cập từ bất cứ đâu. Tuy nhiên, khóa cá nhân được lưu trữ trực tuyến bằng ví này nên chúng có nhiều nguy cơ bị hack và trộm hơn. Ví dụ về ví trực tuyến là Coinbase và Blockchain.
• Ví giấy: Bạn chỉ cần viết ra khóa riêng tư trên giấy hoặc in mã QR cho cả khóa công khai và khóa riêng tư của mình để tránh lưu trữ dữ liệu bằng kỹ thuật số, mang lại mức độ bảo mật cao hơn.
• Ví phần cứng: Các ví như Ledger Nano S và Trezor được tạo ra để lưu trữ và đảm bảo an toàn cho tiền mã hóa.

Ngoài ra, bạn cũng có thể nghe nói đến khái niệm ví lạnh và ví nóng. Trên thực tế, ví nóng được kết nối với internet còn ví lạnh thì không. Do đó, nếu xét về độ an toàn, ví lạnh sẽ là lựa chọn tốt hơn. Theo định nghĩa này, ví phần cứng và ví giấy được xếp vào nhóm ví lạnh, phần còn lại là ví nóng.

Có khá nhiều loại ví Crypto trên thị trường và tôi đã phân tích 3 loại thông dụng là ví Trust Wallet, ví Bitcoin và ví Ethereum. Bạn nên tìm hiểu chi tiết để từ đó lựa chọn ví phù hợp cho mình.

Vốn

Cũng giống như rất nhiều hình thức đầu tư khác, bạn cần một số vốn nhất định để giao dịch Crypto. Tôi không thể đưa ra con số cụ thể vì tình hình tài chính cũng như khẩu vị đầu tư của mỗi người là khác nhau. Nhưng có một lời khuyên luôn luôn đúng trong mọi trường hợp là chỉ đầu tư bằng nguồn vốn nhàn rỗi, tuyệt đối không vay mượn để tránh ảnh hưởng đến công việc và cuộc sống.

Ngoài ra, bạn vẫn có thể tăng số vốn giao dịch Crypto. Bạn nên bắt đầu với số vốn nhỏ, chỉ rót thêm khi đủ kiến thức, có lợi nhuận hoặc đã phân tích thị trường cặn kẽ. Số tiền thêm vào cũng cần được cân đo đong đếm cẩn thận.

Kiến thức

Đây có thể được xem là yếu tố quan trọng và ảnh hưởng lớn nhất đến thành công của bạn khi đầu tư. Dù là một thị trường mới nhưng Crypto đã cho thấy bước đột phá và phát triển mạnh mẽ với nhiều xu hướng nổi bật như DeFi, NFT, GameFi… Giờ đây, nhà đầu tư muốn nắm bắt mọi cơ hội sinh lời và tối đa hóa lợi nhuận cần cập nhật kiến thức cũng như tin tức liên tục.

Bạn có thể tìm đọc các bài viết trên Crypto Inner Circle để trang bị những kiến thức cần thiết. Chúng tôi đã phân loại bài viết theo cấp độ từ cơ bản đến nâng cao để bạn dễ dàng theo dõi và bắt đầu giao dịch Crypto. Ngoài ra, bạn cũng cần liên tục cập nhật tin tức từ các nguồn đáng tin cậy để theo kịp xu hướng thị trường.

Việc tham gia các khóa học để nâng cao kiến thức cũng là lựa chọn thông minh. Bằng cách này, bạn sẽ tiết kiệm thời gian tìm kiếm và kiểm chứng thông tin, đồng thời được trực tiếp hướng dẫn và giải đáp các thắc mắc nhanh chóng. Tôi muốn giới thiệu đến bạn khóa học Đầu tư 4.0 với Crypto Nâng cao 1 (Investing 4.0 with Crypto Asset Advanced 1 – ICA1) do tôi trực tiếp đứng lớp.

Với những thông tin trên, tôi tin rằng bạn đã biết những việc cần làm để bắt đầu giao dịch Crypto. Đầu tư là một hành trình dài hơi, việc chuẩn bị tốt sẽ đảm bảo khả năng thành công của bạn.

Trần Đăng Khoa

• 7 key factors to help you choose a Crypto exchange
  https://www.wsj.com/buyside/personal-finance/how-to-choose-crypto-exchange-01653589254

• Những lưu ý cần biết để bảo mật ví Crypto đảm bảo an toàn cho tài sản của bạn
• Tổng hợp 5 kiến thức về phân tích kỹ thuật trong Crypto
• Kinh nghiệm đầu tư tiền điện tử hiệu quả nhất từ CIC.