Thay vì nổi tiếng, nhiều người biết đến Do Kwon vì loạt tai tiếng của ông. Vậy Do Kwon là ai? Đáp án được bật mí trong bài viết.
Có thể khẳng định Do Kwon là một cái tên không còn xa lạ với cộng đồng tiền mã hóa. Nổi tiếng với vai trò người sáng lập Terraform Labs song ông nhanh chóng “ngã ngựa” và kéo theo hàng loạt tác động tiêu cực lên thị trường Crypto. Đây chỉ mới là tóm tắt, hãy đọc bài viết sau của tôi để hiểu rõ Do Kwon là ai và hành trình gây rung chuyển thị trường của ông.
Do Kwon là ai?
Do Kwon, hay Kwon Do-Hyung, sinh ngày 06/09/1991 tại thủ đô Seoul, Hàn Quốc. Cộng đồng Việt Nam còn gọi ông với cái tên Đỗ Quân. Ông là người đồng sáng lập và CEO Terraform Labs có trụ sở tại Singapore, công ty mẹ của stablecoin TerraUSD (UST) và đồng tiền mã hóa LUNA.
Ngoài vai trò quan trọng trong lĩnh vực Blockchain và tiền mã hóa, Do Kwon còn được biết đến như một KOL nổi tiếng. Trang Twitter cá nhân của ông thu hút gần 1 triệu người theo dõi, chứng tỏ sức ảnh hưởng mạnh mẽ đối với cộng đồng.
Nhờ đóng góp nổi bật cho sự phát triển của hệ sinh thái Terra, Do Kwon đã nhanh chóng trở thành một trong những nhân vật nổi tiếng và ảnh hưởng nhất trong ngành. Sức hút của Terra khiến ông thu hút được sự quan tâm của đông đảo nhà đầu tư toàn cầu.
Với tầm nhìn xây dựng một nền tảng ổn định và bền vững, Do Kwon được kỳ vọng sẽ là một trong những người tiên phong dẫn dắt sự phát triển của ngành. Tuy nhiên, sự sụp đổ của Terra/LUNA sau đó đã phản ánh khả năng quản lý và tầm nhìn của ông.
Tiểu sử của Do Kwon
Ông từng theo học tại trường Trung học Ngoại ngữ Daewon ở Seoul, sau đó tốt nghiệp Đại học Stanford với bằng Cử nhân Khoa học Máy tính vào năm 2015. Mặc dù có ít thông tin về cuộc sống cá nhân và năm tháng học đại học của người sáng lập Terra, nhưng một trang web do chính Do Kwon tạo ra đã tiết lộ ông từng làm việc tại Apple và Microsoft với tư cách “đối tác kinh doanh”. Tuy nhiên, công việc tại hai tập đoàn công nghệ này chỉ kéo dài không quá 3 tháng do ông cảm thấy công việc quá “nhàm chán”.
Do Kwon quyết định trở về quê hương và bắt đầu dự án khởi nghiệp đầu tiên mang tên Anyfi vào năm 2016. Dự án này là một giải pháp mạng phi tập trung cho phép mọi người kết nối internet một cách dễ dàng và nhanh chóng. Ông nhanh chóng thu hút được hơn một triệu USD từ các nhà đầu tư thiên thần và chính phủ Hàn Quốc.
Qua dự án Anyfi, ông khám phá ra công nghệ phi tập trung và bước vào lĩnh vực Blockchain. Một năm sau, ông sáng lập Terraform Labs với mong muốn tạo ra giá trị thực cho ngành.
Trở thành CEO Terraform Labs và được chống lưng bởi các “ông lớn”
Terraform Labs ra đời
Năm 2018, trong một lần trao đổi với nhau, Do Kwon và người bạn Nicholas Platias đã bàn bạc về ý tưởng xây dựng một hệ thống thanh toán phi tập trung dễ sử dụng cho người dùng. Đây chính là hạt giống cho sự ra đời của Terraform Labs.
Tên “Terra” được lấy cảm hứng từ nhân vật Terran trong trò chơi StarCraft mà Do Kwon rất yêu thích. Terran được miêu tả là có khả năng thích ứng mạnh mẽ, điều này phản ánh tầm nhìn và lòng kiên nhẫn của ông trong việc xây dựng hệ thống tiền mã hóa phi tập trung.
Ban đầu, Terra triển khai giải pháp trên nền tảng Chai do Daniel Shin sáng lập. Daniel Shin cũng một trong những người sáng lập của Terraform Labs, tuy sau này đã rời khỏi dự án. Sản phẩm đã nhanh chóng đạt được một số thành công đáng kể, thu hút sự quan tâm của 2,5 triệu người dùng và khoản đầu tư hơn 150 triệu USD từ các tên tuổi lớn như Arrington Capital, Pantera Capital và Galaxy Digital.
Tháng 08/2018, Terra hoàn tất vòng gọi vốn 32 triệu USD để xây dựng hệ thống tài chính trên Blockchain. Đợt gọi vốn này thành công vang dội khi cạnh tranh được với các sàn giao dịch hàng đầu thế giới như Binance, OKX hay Upbit. Đây có thể coi là bước đệm quan trọng đưa Terra lên đỉnh cao.
Sự xuất hiện “dậy sóng” của LUNA coin – UST
Thành công ban đầu không thỏa mãn Do Kwon, người luôn ao ước kiến tạo một hệ sinh thái kinh tế đa dạng hơn. Ông chia sẻ với CoinDesk: “Tôi muốn mở rộng phạm vi tiếp cận, không chỉ một sản phẩm duy nhất mà một hệ thống kinh tế tổng thể với nhiều công ty tham gia”.
Động lực đó thôi thúc Do Kwon tạo ra đồng stablecoin UST, được neo giá với USD và được xây dựng trên nền tảng công nghệ của hệ sinh thái Terra. Ông khẳng định UST sẽ mang đến trải nghiệm tốt hơn so với các đồng tiền khác.
Không giống các stablecoin truyền thống như USDT hoặc USDC vốn được đảm bảo bằng tiền mặt, UST của Do Kwon mang tính đột phá hơn. UST được gọi là “stablecoin thuật toán” bởi sử dụng cơ chế cân bằng cung cầu giữa chính nó và token LUNA trong hệ sinh thái Terra để duy trì giá ổn định.
Bạn có thể tìm hiểu thêm: Các đồng stablecoin lớn nhất hiện nay
Cụ thể, UST là một stablecoin được neo giá 1:1 so với USD. Để duy trì tỷ giá này, hệ thống sử dụng một token phi stablecoin là LUNA. Khi có nhiều người mua UST hơn bán, số LUNA tương đương 1 USD sẽ bị đốt (burn) để tạo ra thêm 1 USD giá trị UST. Ngược lại, khi nhu cầu bán UST nhiều hơn mua, hệ thống sẽ tạo ra LUNA để đổi lấy UST thừa trong thị trường, qua đó duy trì tỷ giá 1:1. Cân bằng cung cầu UST – LUNA giúp giữ giá UST ổn định so với USD.
Từ khi ra mắt, việc sử dụng thuật toán để duy trì mối quan hệ giữa UST và LUNA đã bị nhiều chuyên gia nghi ngờ.
- Nhà phân tích Cyrus Younessi từ Scalar Capital lo ngại rằng UST – LUNA có thể rơi vào “vòng xoáy tử thần” khi giá LUNA sụt kéo theo UST mất giá.
- Charles Cascarilla của Paxos (công ty phát hành stablecoin BUSD) cũng hoài nghi về công nghệ thuật toán này.
- Kevin Zhou – quản lý quỹ phòng rủi ro, thường dự đoán sự sụp đổ của cặp tiền này.
Nỗ lực xây dựng hệ sinh thái
Để thúc đẩy sự phát triển của UST, Do Kwon đã phát triển một hệ sinh thái kỹ thuật số trên nền tảng Bockchain Terra, với các ứng dụng tương tự như trong thị trường tài chính truyền thống. Ví dụ, nền tảng Anchor hoạt động như một ngân hàng số, cho phép người dùng gửi tiền và nhận lãi suất cao hơn rất nhiều so với các ngân hàng truyền thống, lên tới gần 20%. Còn nền tảng Mirror giúp tạo ra các tài sản token hóa dựa trên tài sản thực, mở rộng khả năng giao dịch trực tuyến.
Tuy nhiên, Mirror sau đó bị Ủy ban Giao dịch và Chứng khoán Mỹ (SEC) chỉ trích vì một số vi phạm trong hoạt động, như niêm yết cổ phiếu trên sàn giao dịch mà không đăng ký. Anchor cũng bị nghi ngờ về tính hợp pháp và bị gắn với mô hình Ponzi vì lãi suất quá cao.
Đầu năm 2022, tổ chức phi lợi nhuận do Do Kwon lãnh đạo đã bán 1 tỷ USD LUNA, dùng số tiền thu được mua Bitcoin nhằm hỗ trợ giá trị của UST khi thị trường biến động. Tuy nhiên, biện pháp này vẫn không thể ngăn chặn sự sụp đổ của UST – LUNA xảy ra sau đó vào giữa năm 2022.
Cái chết của LUNA và UST
Vào một ngày cuối tháng 04/2022, Do Kwon nhận định 95% dự án tiền mã hóa sẽ biến mất, nhưng quan sát các công ty “chết” cũng thú vị. Nhưng chỉ 8 ngày sau, thị trường tiền mã hóa đã chứng kiến sự dao động đáng kể của đồng tiền do chính ông tạo ra.
Cụ thể, vào ngày 07/05/2022, một người dùng đã thanh lý 85 triệu UST, đẩy giá của stablecoin này giảm xuống còn 0,98 USD. Mặc dù tỷ lệ giảm 2% không đáng kể, nhưng với một đồng tiền được cho là ổn định thì đây là một biến động tương đối lớn. Tuy nhiên, Do Kwon vẫn tin tưởng và phủ nhận tác động của biến động này. Ông đăng tweet khuyên các chuyên gia không nên quan tâm nhiều đến việc UST mất giá.
Nhưng niềm lạc quan của Do Kwon không kéo dài lâu. Chỉ trong một tuần, thị trường tiền mã hóa đã mất đi tổng giá trị vốn hóa lên đến 45 tỷ USD. LUNA sau khi lên đỉnh 116 USD giữa tháng 4, nhanh chóng mất giá trị, còn UST xuống mức thấp kỷ lục 0,06 USD.
Terraform Labs đã làm mọi cách để khắc phục tình hình, bao gồm việc đốt LUNA và thanh lý Bitcoin từ kho dự trữ. Tuy nhiên, việc tung ra thị trường một lượng lớn Bitcoin trị giá hàng tỷ USD vào ngày 10/05 đã góp phần làm giảm giá trị của đồng coin này, kết hợp với nhiều yếu tố khác đã dẫn đến sự lao dốc của toàn bộ thị trường.
Nỗ lực giải cứu Terra và sự thất bại đã được dự báo trước
Sau khi UST trải qua một chuỗi sự dao động, CoinDesk đã bật mí một thông tin khác về Do Kwon. CEO Terraform Labs bị nghi ngờ đã sử dụng bút danh “Rick Sanchez” để tham gia vào dự án stablecoin thất bại được gọi là Basis Cash vào năm 2020.
Basis Cash, tương tự như UST, là một stablecoin thuật toán được kết nối với đồng USD thông qua thuật toán, thay vì được hỗ trợ bằng khoản dự trữ tiền mặt và tài sản ít rủi ro hơn. Tuy nhiên, Basis Cash không bao giờ đạt giá trị 1 USD và cuối cùng đã bị các nhà phát triển bỏ rơi.
Trong bối cảnh dự án trước đây thất bại, Do Kwon đã lên kế hoạch cứu Terra bằng cách thực hiện một hard fork. Ông đề xuất biến Terra hiện tại thành Terra Classic, với đồng tiền quản trị là LUNC, trong khi Terra mới sẽ không bao gồm UST.
Trong cuộc thăm dò sơ bộ trên diễn đàn cộng đồng của Terra, đề xuất của Do Kwon gần như không nhận được sự đồng thuận. Nhiều người muốn anh lắng nghe ý kiến của CEO Binance Changpeng Zhao về việc mua và đốt hầu hết nguồn cung siêu lạm phát của LUNA, lên tới 6,5 nghìn tỷ token. Tuy nhiên, đề xuất cuối cùng đã được thông qua, và Terra 2.0 đã ra mắt vào ngày 28/05.
Ngay sau khi ra mắt, LUNA mới đạt mức gần 20 USD. Thời điểm 15/10/2023, giá LUNA dao động quanh mốc 0,4048 USD, giảm khoảng 97,97% giá trị.
Ảnh hưởng đến thị trường Crypto
Ngày 12/05/2022, chỉ sau 5 ngày, giá trị UST đã giảm xuống mức thấp kỷ lục. Cùng thời điểm, LUNA cũng mất đi hơn 99% giá trị, từ khoảng 80 USD xuống dưới 0,0001 USD trong vòng 5 ngày kể từ ngày 07/05.
Sự kiện này đã khiến thị trường tiền mã hóa toàn cầu mất gần 300 tỷ USD vốn hóa trong vòng 1 tuần. Các nhà đầu tư đổ xô bán tháo tài sản để tránh rủi ro. Tâm lý lo ngại lan rộng khiến giá Bitcoin và các đồng tiền khác giảm sâu.
Đây được coi là một trong những biến cố lớn nhất trong lịch sử tiền mã hóa, lớn hơn cả vụ sụp đổ của sàn FTX của Sam xoăn sau này. FTX khiến lòng tin với các sàn giao dịch bị suy giảm, trong khi UST – LUNA ảnh hưởng tới nền tảng các stablecoin. Sự kiện làm rung chuyển lòng tin của nhà đầu tư vào các stablecoin thuật toán khác. Giá trị của nhiều stablecoin như UST, FRAX, DAI đều sụt giảm mạnh.
Sự cố cũng làm nảy sinh lo ngại về tính minh bạch và an toàn của các dự án stablecoin, đặc biệt là những dự án sử dụng cơ chế thuật toán để neo giá. Các nhà quản lý tài sản bắt đầu tăng cường theo dõi chặt chẽ các rủi ro.
Do Kwon bị bắt
Giới chức Hàn Quốc đã ban hành lệnh bắt giữ Do Kwon vào tháng 09/2022 nhưng ông đã trốn sang nước ngoài. Hàng nghìn nhà đầu tư thua lỗ đã cáo buộc ông lừa dối, chiếm đoạt tài sản. Công ty luật LKB & Partner đang đại diện cho các nhà đầu tư này để gửi đơn tố cáo Do Kwon đến Đội Điều tra Tài chính, thuộc Sở Cảnh sát thủ đô Seoul. Ngoài ra, Do Kwon còn bị buộc tội trốn thuế do Terra được đăng ký trụ sở ở Singapore nhưng lại hoạt động tại Hàn Quốc.
Vào ngày 24/3/2023, Do Kwon bị bắt khi đang cố trốn khỏi Montenegro bằng hộ chiếu giả. Cùng thời điểm, Tòa án Quận Manhattan đã công bố bản cáo trạng 8 tội danh như lừa đảo chứng khoán, rửa tiền liên quan đến vụ sụp đổ Terra – LUNA hồi tháng 05/2022, chỉ vài giờ sau tin Do Kwon bị bắt.
Ông bị kết án tù 4 tháng tại Montenegro vì tội giả mạo giấy tờ chính thức. Trước đó, ông đã bị giam giữ trong vòng 72 giờ, thời gian giam giữ sau đó được gia hạn lên đến 30 ngày. Tuy nhiên, tòa án Montenegro đã quyết định phóng thích Do Kwon và cựu giám đốc tài chính Han Chong Joon, dưới sự giám sát của cảnh sát với mức tiền bảo lãnh là 436.000 USD/người.
Theo thông tin mới nhất, phiên tòa xét xử Do Kwon dự kiến sẽ diễn ra vào quý I/2024.
Do Kwon từng đóng góp quan trọng cho việc phát triển hệ sinh thái Terra. Tuy nhiên, vụ bê bối sụp đổ của UST và LUNA vào năm 2022 đã gây thiệt hại nặng nề cho các nhà đầu tư, ảnh hưởng tiêu cực đến danh tiếng của ông. Giờ đây, cộng đồng Crypto đang mong đợi kết quả xét xử cuối cùng để làm sáng tỏ trách nhiệm của Do Kwon trong vụ việc, đồng thời mang lại công lý cho nạn nhân.
Trần Đăng Khoa
Có thể bạn quan tâm:
- Su Zhu – “Thiên tài bất hảo” trong giới Crypto
- Elon Musk – Tổng tài sản của Elon Musk là bao nhiêu?
- Justin Sun là ai? Nhà sáng lập đầy tai tiếng của TRON
